Określenie ebenista pochodzi od francuskiego słowa „ébène”, czyli heban i zostało stworzone w XVII-wiecznej Francji, aby rozróżnić zwykłych stolarzy od stolarzy artystów. Początkowo ebeniści tworzyli meble głównie z hebanu, stąd nazwa.

Czym zajmował się ebenista?

Ebenista specjalizował się w tworzeniu luksusowych mebli przeznaczonych na królewskie dwory. Były to głównie przedmioty o konstrukcji skrzyniowej, takie jak komody, kabinety czy szafy oraz stoły. Stolarze-artyści bazowali na najwyższej jakości materiałach, takich jak egzotyczne gatunki drewna, a do dekoracji wykorzystywali np. złocenia czy kości słoniowe.

I to właśnie zdobienia sprawiały, że meble, które wykonywali ebeniści miały artystyczny charakter. Początkowo wyróżniały je płaskorzeźby, z czasem jednak ebeniści rozwijali swoje umiejętności, wykorzystując takie techniki zdobienia jak intarsje czy markieterie.

Czym jest intarsja i inkrustracja?

Ebeniści osiągnęli mistrzostwo w zdobieniach, a techniki, którymi się posługiwali to np.:

Intarsja – to technika polegająca na tworzeniu obrazów na powierzchni mebli, poprzez stosowanie fragmentów drewna o różnych barwach.

Inkrustracja – polega na wycinaniu wgłębień w powierzchni drewna i uzupełnianiu ich innymi materiałami, takimi jak masa perłowa czy kość słoniowa.  

Co istotne, pojedynczy mebel mógł być ozdobiony różnymi technikami (posiadać np. mosiężne okucia, intarsje i złocenia).

Kim byli znany ebeniści?

André-Charles Boulle

Ten francuski stolarz-artysta zasłynął jako mistrz intarsji. Miał holenderskie korzenie, ale swoje najwybitniejsze działa stworzył pracując na dworze Ludwika XIV. Jego czterej synowie poszli w ślady ojca i zostali ebenistami.

Pierre Langlois

Jego dzieła powstały w XVIII wiecznej Anglii, chociaż on sam był Francuzem. Nazywany jest mistrzem kabinetów, które ozdabiał motywami sztuki japońskiej. W zdobnictwie wykorzystywał głównie technikę markieterii.

Tomas Chippendale

Można określić go mianem ebenisty-ekscentryka. Ten brytyjski stolarz-artysta znany jest z łączenia ze sobą różnych styli, np. angielskiego, francuskiego, chińskiego czy gotyckiego. Jego twórczość przypadła na wiek XVIII. Jego dzieła były tak niezwykłe, że zapoczątkował on nowy styl: Chippendale.