Chinoiserie to w wolnym tłumaczeniu „moda na chińszczyznę”. Chociaż dzisiaj chińszczyzna kojarzy nam się z bylejakością, w XVII-wiecznej Francji była synonimem luksusu i doskonałego gustu. Wówczas chinoiserie było eklektycznym stylem, który czerpał inspirację z Chin, Japonii i innych krajów Dalekiego Wschodu.

Fot. uchwyt do drzwi w stylu chińskim

Kiedy, gdzie i dlaczego narodziła się moda na chinoiserie?

Chinoiserie swoją popularność zawdzięcza otwarciu się Europy na handel z Dalekim Wchodem. Europejscy kupcy sprowadzali na Stary Kontynent ceramikę, tkaniny czy dekoracje z Chin i innych azjatyckich państw. Te spotkały się z dużym zainteresowaniem Francuzów, a potem zyskały popularność w innych krajach europejskich. Oczywiście nie każdy mógł pozwolić sobie na drogie i oryginalne przedmioty przywiezione z Azji, ale rzemieślnicy szybko podchwycili zainteresowanie potencjalnych klientów sztuką Chin. Tym samym w Europie zaczęto produkować fajans na wzór chińskiej porcelany czy meble nawiązujące do chińskich motywów. Wiele dalekowschodnich inspiracji upraszczano, a oryginalną lakę czy porcelanę zastępowano dostępnymi zamiennikami.

Fot. Krajobraz Dalekiego Wschodu

Najczęściej wykorzystywane motywy w chinoiserie to smoki, pagody, pejzaże właściwie dla Dalekiego Wschodu, rośliny typowe dla Chin i Japonii czy postaci Azjatów.

Fot. Komplet dwóch wazonów

Jak chinoiserie wpłynęło na architekturę, krajobraz i antyki?

Na fali zainteresowania stylem chinoiserie aranżowano tzw. „chińskie pokoje”. Moda na takie pomieszczenia panowała w Niemczech, Rosji, a także w Polsce. Pokoje takie powstawały w rezydencjach arystokracji. Umieszczano tam parawany i wachlarze wzorowane na chińskie, a ściany ozdabiano malowidłami przedstawiającymi chińskie krajobrazy lub tapetami w dalekowschodnie motywy. W chińskich pokojach eksponowano także cenne przedmioty sprowadzane z Dalekiego Wschodu, np. porcelanę czy dekoracje z kości słoniowej, metalu lub papieru.

Modne były także ogrody i parki w stylu chińskim. Budowano tam pagody, altanki, herbaciarnie czy mostki nad sztucznymi „rzekami”.

Fot. Pagoda w Królewskim Ogrodzie Botanicznym w Londynie

Wpływy chinoiserie można odnaleźć też w antycznych meblach. Ponieważ styl ten zdobył popularność w okresie panowania rokoko, antyki z tej epoki często są ozdobione właśnie dalekowschodnimi motywami. Chinoiserie wpłynęło także na twórczość Thomasa Chippendale’a (więcej o nim w artykule Biznesmen i designer z XVIII wieku.