Pierwsze ślady, które wskazują na wykorzystywanie przez człowieka szkła, pochodzą sprzed 3500 lat. Samo odkrycie technologii wyrobu szkła, to podobno dzieło przypadku. W klasycznej historii mineralogii podaje się, że wytopili je przy transporcie kamienia – w ognisku, Fenicjanie. Początkowo szkło było matowe i nieprzejrzyste. Dopiero w czternastowiecznej Normandii (dzisiejsza Francja) całkiem nieźle opanowano technikę produkcji cienkich szyb okiennych, ale prawdziwe cudeńka ze szkła powstały we włoskim Murano i to już w VIII wieku.

Trochę historii

W Europie od IV w n. e. produkcja szkła intensywnie się rozwijała, szczególnie na terenach Francji, Hiszpanii i Włoch. Z czasem coraz wyraźniejszym liderem technologii wytwarzania szkła stała się Wenecja, jednak Wenecjanie zdecydowali, że przeniosą wszystkie swoje wytwórnie na pobliską wyspę Murano. Dlaczego? Podobno aby uchronić miasto (o przeważająco drewnianej zabudowie) od ewentualnego pożaru. Murano wydaje się z tej perspektywy idealnym miejscem do wyrobu szkła: wyspa z lotu ptaka wygląda tak, jakby była poprzecinana wieloma kanałami. W rzeczywistości składa się z 7 osobnych, maleńkich wysp, połączonych mostami. Od Wenecji dzieli ją jedynie ok. 30 minut drogi (morskiej i lądowej). Pojawiają się też teorie, że produkcja została przeniesiona na wyspę, aby lepiej strzec tajemnic szklanej produkcji.

Fot. Słoń z Murano

Ta hipoteza wydaje się mieć sporo sensu: rozwijana od VIII wieku przez mieszkańców wyspy technologia produkcji szkła, zaowocowała stworzeniem materiału jak na tamte czasy bajkowego: wyjątkowo przezroczystego i trwałego. Dzięki temu w wieku XIV szkło z Murano było towarem ekskluzywnym i pożądanym w całej Europie, a pilnie strzeżone tajemnice umożliwiały Murano utrzymanie pozycji lidera w produkcji szkła przez wiele wieków. Obywatele Murano znający techniki produkcji stali się bardzo wpływowi i bogaci. Jednak ich sukces miał też drugie, bardziej ponure oblicze: mistrzowie szkła z wyspy mieli absolutny zakaz opuszczania Murano (ponoć tym, którzy nie stosowali się do zakazu, groziła nawet śmierć). Wszystko po to, by tajemnica murańskiego szkła nie opuściła wyspy.

Sekrety szkła z Murano

Technika produkcji szkła z Murano jest naprawdę niezwykła, co potwierdza fakt, że do do dzisiaj rzemieślnicy stosują na wyspie metody sprzed kilkuset lat, a ich produkty nadal budzą podziw i są pożądane na całym świecie. Co więcej, wyspa cały czas pełna jej tajemnic: o tym jak powstają niektóre kolory, wiedzą wyłącznie konkretne wtórnie na wyspie. Jeśli dodać do tego, że stworzenie szkła z Murano wymaga nie tylko tajemnej wiedzy, ale też niezwykłej precyzji i doświadczenia, dość wysokie ceny wyrobów nie mogą dziwić.

Fot. Oznaczenie szkła z Murano

Jak rozpoznać szkło z Murano? Jest ono wyjątkowo przezroczyste, pozbawione jakichkolwiek zanieczyszczeń, przebarwień czy smug. Generalnie jest także pozbawione bąbelków, ale pojedyncze bąbelki są uważane za atut szklanych wyrobów. Szkło z Murano nie jest też malowane, a wyłącznie barwione w procesie produkcji. Warto pamiętać, że autentyczne szkło Murano jest produkowane na wyspie, przez zamieszkujących ją rzemieślników.