Kim był Émile Gallé? Co naśladowała sztuka malarska grisaille? I dlaczego groteska pochodzi od słowa „jaskinia”, mimo że sama jest motywem dekoracyjnym przedstawiającym postaci ludzkie oraz motywy roślinne i zwierzęce?

Émile Gallé

Czołowy przedstawiciel francuskiej secesji, a także współzałożyciel szkoły z Nancy, czyli ruchu artystycznego w duchu Art Nouveau. Projektował i produkował szkła artystyczne oraz meble. Początkowo studiował filozofię i botanikę, co wbrew pozorom mogło mieć duży wpływ na jego twórczość. W jego dziełach odnajdziemy liczne motywy roślinne, a także inspiracje rokoko i sztuką japońską.

Za sprawą swojego ojca, który miał swoją pracownię ceramiczną, Émile od czasów studiów uczył się technik wytwórstwa ceramiki. Lata praktyki pozwoliły mu na posługiwaniu się skomplikowanymi technikami produkcji szkła. Produkował m.in. szkła barwione, przeźroczyste, dwuwarstwowe czy inkrustowane metalem. Gallé rozwinął nawet swój własny styl, w którym wykorzystywał szlifowanie lub trawienie kolorowego szkła kwasem. Zaprojektował również nowe formy naczyń, np. w kształcie kielichów kwiatów.

Fot. Wazon z liliami i stokrotkami Emila Gallé

Wielbiciele meblarstwa powinni wiedzieć, że Émile Gallé projektował niezwykłe meble. Antyki jego pomysłu cechują się lekkimi formami oraz wysmakowanymi dekoracjami, m.in. intarsjami czy markieteriami.

Dzieła Émile Gallé zostały docenione na słynnych Wystawach Światowych. Szczególnie liczne nagrody przyznano mu w latach 1889 i 1900.

­Grisaille

To technika malarska, która pozwala na tworzenie obrazów dających złudzenie trójwymiarowości. Charakterystyczna dla dzieł tworzonych tą techniką jest kolorystyka: wykorzystuje się  w niej tylko odcienie szarości, od czerni po biel. Znajduje to odbicie w nazwie, bowiem francuskie słowo „gris” oznacza szary, a „grisaille” to szarość.

Celem malarstwa techniką grisaille jest jak najwierniejsze odwzorowanie kamiennych reliefów, rzeźb oraz sztukaterii.

Techniką tą posługiwano się już w starożytności. Grisaille zdobyło szczególną popularność w XVII wieku w Holandii i w Niemczech. Modna była także w XVIII-wiecznej Francji czy w epoce klasycyzmu.

Groteska

Chociaż groteska to rodzaj ornamentu łączącego fantastyczne postaci ludzkie, motywy zwierzęce oraz roślinne rodem ze starożytnego Rzymu, jego nazwa pochodzi od słowa „la grotta”, czyli jaskinia. Skąd zatem ta rozbieżność? Ten rodzaj dekoracji odkryto dopiero w XV wieku, kiedy budowle na których się znajdowały, były w ruinie, a dostanie się do nich wymagało wchodzenie przez otwory w sklepieniach.

Fot. Groteska projektu Hansa Vredeman de Vriesa

Motyw groteski był chętnie wykorzystywany w epoce renesansu, a także w manieryzmie i baroku.