Styl empire, nazywamy również stylem cesarstwa, narodził się w XIX wieku we Francji, a swój rozkwit przeżywał w okresie panowania Napoleona. Popularność zdobył także w Polsce, Szwecji, we Włoszech i w Rosji. Empire wieńczył epokę klasycyzmu.

Fot. Antyczna sofa w stylu Empire

Przyjmuje się, że Empire panował wraz z Napoleonem – w latach 1800-1815. Praktycznie Bonaparte już w okresie Konsulatu zaczął budować „oprawę swojej władzy”, wpływając na sztukę, architekturę, modę czy meblarstwo. Warto dodać, że Napoleon uważał się za wielkiego znawce sztuki, a wszystkie empirowe dzieła (meble, budynku, dekoracje) miały być niczym pomniki, stworzone na jego cześć i podkreślać jego chwałę i wielkość.

Fot. Antyczna komoda w stylu Empire

Empirowskie antyki – cechy charakterystyczne

Antyki w stylu Empire wyróżniają dość proste formy i reprezentacyjny charakter. Często określa się je mianem „monumentalnych”. Cechuje je także:

• bezwzględna symetria, brak płynnych czy krzywych linii
• masywne konstrukcje, np. lekkie nogi, znane z poprzednich epok, chętnie zastępowano ciężkimi cokołami
• specyficzne ornamenty, np. pszczoły (emblemat Napoleona), wieńce laurowe, orły cesarskie z festonami
• silne inspiracje starożytnością – Grecją, Rzymem i Egiptem (niektóre rozwiązania konstrukcyjne dosłownie „zapożyczano” z antyku).

Fot. Sofa w stylu Empire z ok. 1880 roku

Antyki w stylu Empire aranżowano w jasnych wnętrzach, ściany ozdabiano malowidłami lub tkaninami. Na podłogach kładziono marmur lub piękne parkiety.

Styl Empire – nazwiska, które warto znać

François-Honore Jacob-Desmalter – nosił tytuł „ebenisty cesarskiego” – z nadania samego Napoleona. Nazywano go także „Desmalter”. Był odpowiedzialny za umeblowanie cesarskich pałaców (np. w Malmaison), ale pracował również w Windsorze czy Petersburgu. Znakiem charakterystycznym jego mebli były niezwykle bogate ornamenty (np. z motywami egipskimi czy gotyckimi). Ponadto meble dekorował intarsjami oraz aplikacjami z malowanej porcelany.

Fot. „Tron Napoleona” stworzony przez Desmaltera

Georges Jacob – znany ebenista, tworzący m. in. w stylu Empire. Wykonywał meble dla królewskiego dworu (m. in. dla Marii Antoniny). Słynął przede wszystkim z tworzenia krzeseł – pod koniec XVIII wieku był największym ich producentem w Paryżu. W jego pracach można odnaleźć inspirację sztuką Dalekiego Wschodu czy antyku, a także wpływy Chippendale’a.

Fot. Krzesło wykonane przez Georgesa Jacoba (źródło zdjęcia: Wikipedia).

Charles Percier i Pierre François Louis Fontaine – francuscy architekci, twórcy stylu Empire. Zaprojektowali np. skrzydło Luwru czy łuk triumfalny Arc du Carrousel. Projektowali też dekoracje wnętrz i mebli.

Fot. Łuk triumfalny Arc du Carrousel

O stylu Empire można przeczytać także w artykule: Antyki w stylu empire i angielskiej regencji – czym się różnią, w czym są podobne?