Pod koniec XIX wieku Gustav Klimt, austriacki malarz, grafik i symbolista, postanowił zerwać z panującym historyzmem. Klimta nudziły sztywne konwencje i ograniczały akademickie koncepcje. Pragnął tworzyć sztukę w sposób w jaki rozumiemy ją dziś – przekraczając granicę, swobodnie eksperymentując, poszukując nowych środków wyrazu. Czy marzenia Klimta się spełniły?

Bunt przeciw akademickim konwencjom

W 1897 Klimt zainicjował powstanie grupy artystów, którzy, podobnie jak on, pragnęli tworzyć sztukę nie poddającą się obowiązującym kanonom. Nazywano ich Wiedeńską Secesją. Gustav Klimt wprowadził w życie idee wolności w sztuce, udowodnił że artystę powinna ograniczać wyłącznie jego wyobraźnia. Jego dzieła do dziś są inspiracją dla współczesnych artystów.

Fot. Gustav Klimt

W jego grupie znaleźli się wizjonerzy, którzy postanowili odważnie wprowadzić pomysły Klimta również do świata sztuki użytkowej. Josef Hoffmann i Koloman Moser założyli tzw. Warsztaty Wiedeńskie, których celem było zreformowanie skostniałego szkolnictwa artystycznego oraz wprowadzenie powiewu świeżości do sztuki użytkowej.

Pierwsi specjaliści ds. marketingu

Wizja Hoffmanna i Mosera przerodziła się w coś znacznie większego – artyści stworzyli podwaliny dla pierwszej marki w dziedzinie wzornictwa tzw. Warsztaty Wiedeńskie, czyli „WW”. Hoffmann i Moser w ramach Warsztatów opracowali nowy styl mebli, architektury, a nawet szkła, biżuterii, materiałów poligraficznych i ubrań. Cechowała go prostota i funkcjonalizm, uzupełniony o geometryczne formy ukochane przez Hoffmana i dekoracje w formie motywu natury –charakterystyczne dla Mosera. Hoffmann i Moser chcieli uchronić wzornictwo przed bylejakością masowej produkcji, a także postawili sobie ambitny cel: tworzenie przedmiotów pięknych, użytecznych i dalekich od nudnego historyzmu.

Budynek Secesji w Wiedniu, zaprojektowany przez Josepha Marię Olbricha, członka Wiedeńskiej Secesji

Warsztaty Wiedeńskie zaistniały w okresie dynamicznego rozwoju przemysłu. W czasach kiedy rynek wypełniały masowo produkowane meble, WW wypuszczało krótkie serie produktów, opracowane we współpracy z Klientami. Udział Klienta w procesie projektowania przy jednoczesnym proponowaniu szerokiego asortymentu (wyposażenie domu, ubrania, biżuteria, dekoracje) w spójnym stylu, to strategia zdecydowanie wyprzedzająca swoją epokę. Ówcześni konsumenci decydując się na projekty WW mieli absolutne poczucie wyjątkowości – dostawali produkt wysokiej jakości, awangardowy, w dodatku dostosowany od indywidualnych potrzeb, a także sygnowany logo WW.

Tak dla subtelności, nie dla przesady

Secesja kojarzona jest z przesadną dekoracyjnością. Secesję wiedeńską wyróżnia na tle całej epoki subtelna ornamentyka, opierająca się na geometrycznych kształtach (ukochanym przez Hoffmanna kwadracie, stosowanym przez Olbricha kole) i motywach roślinnych – także mocno zgeometryzowanych. Charakterystycznym dla secesji wiedeńskiej motywem dekoracyjnym była także kobieca głowa.

Antyki łamiące konwencje

Antyczne meble w stylu secesji wiedeńskiej wpisują się w idee prostoty i funkcjonalizmu. Charakteryzuje je subtelna, geometryczna ornamentyka. Twórcom secesji zależało na podniesieniu rzemiosła do rangi sztuki, dlatego antyki z tego okresu charakteryzuje wysoka jakość wykonania i kunsztowne zdobienia. Meble tworzono z drewna, ale także z nowoczesnych jak na tamte czasy materiałów – szkła i metalu.

Źródło zdjęcia: www.pinterest.com

Gustav Klimt wraz z grupą związaną z secesją wiedeńską dokonał przełomu w sztuce. Postulowali wolność tworzenia, udowodnili że nutę artyzmu można odnaleźć nie tylko w malarstwie czy muzyce, ale też w sztuce użytkowej. Grupa Secesji Wiedeńskiej swoim zamiłowaniem do prostoty utorowała drogę do surowego modernizmu. Antyki tworzone według koncepcji secesji wiedeńskiej łączą w sobie kunsztowne zdobienia właściwe dla dawnych epok, ale jednocześnie są zapowiedzą nowoczesnych kierunków w sztuce użytkowej.