Styl empire (napoleoński) został zapoczątkowany – jak potoczna nazwa wskazuje – za czasów Napoleona Bonaparte, czyli w pierwszej połowie XIX wieku. Narodził się i rozwijał we Francji. Stanowił nieodłączną część ówczesnej estetyki i designu, kiedy to w sztuce i architekturze nastąpił wyraźny zwrot w kierunku antyku. Zawitał również za Wisłę – do Księstwa Warszawskiego. Czym charakteryzują się antyki w stylu empire? 

Styl empire – cechy

Monumentalizm i harmonia – typowe dla sztuki starożytnej – miały manifestować wielkość Napoleona. Potęga, imperialna wytworność i elegancja – tak można określić ducha tej epoki. Charakterystycznymi elementami stylu empire były:

Motywy antyczne – w sztuce często pojawiały się reliefy, przedstawiające sceny mitologiczne, triumfy Napoleona, symbole zwycięstwa.  

Złocenia i brązy – nie tylko w meblarstwie, ale i w architekturze wykorzystywano złocenia i brązy, które nadawały wytwornego, luksusowego i majestatycznego charakteru. 

Marmur i drewno – to dwa najpopularniejsze materiały, stosowane w architekturze i rzeźbie okresu napoleońskiego. Cechowały się dużą trwałością i wytrzymałością na uszkodzenia. 

Freski i malowidła ścienne – wnętrza w stylu empire chętnie ozdabiano malowidłami ściennymi i freskami, które przedstawiały, oczywiście, zwycięskie sceny z historii, mitologii. To był sposób na podkreślenie istotnych wartości dla epoki. 

Monumentalność i symetria we wnętrzach – układ przestrzenny w pomieszczeniach był starannie zorganizowany wokół osi centralnej. Dbano o symetrię, np. poprzez idealnie rozmieszczone okna. To nie było przypadkowe. Zamiarem architektów było nadanie wnętrzom majestatycznego charakteru oraz podkreślenie harmonii, porządku – tu znów nawiązanie do starożytności. 

Nawiązania do militarnego charakteru – w niektórych wnętrzach można było spotkać akcesoria związane z wojskowością, np. hełmy, szable. 

Czym charakteryzowały się antyki w stylu empire?

Na dekoracjach i meblach w stylu empire często pojawiały się ornamenty flory i fauny (liście palmowe, liście akantu, orły), tak typowe dla sztuki starożytnej. Najpopularniejszym materiałem w meblarstwie było drewno mahoniowe. Meble antyczne w stylu empire miały zazwyczaj proste formy – pojawiał się wyraźny nacisk na geometryczne kształty. 

Charakterystycznymi antykami były masywne ławy, a także krzesła, łóżka, stoliki z ozdobnymi złoceniami. Nie zapominajmy również o tkaninach, na których widniały sceny mitologiczne, motywy roślinne. Często stawiano na portrety, obrazy, lustra – koniecznie w ozdobnych ramach.