Biżuteria towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Służy jako ozdoba ciała, ale także symbol: władzy, statusu społecznego czy wreszcie uczuć. Jaka jest historia biżuterii?

Trochę historii

Wszystko wskazuje na to, że biżuteria jest nierozerwalnie związana z historią ludzkości. Pierwsze znaleziska, świadczące o potrzebie ozdabiania ciała przez człowieka, sięgają 100 tysięcy lat. Jak wyglądała pradawna biżuteria? Były nią przedziurawione muszle.

Przez serki lat ludzie wykonywali biżuterie z wyżej wspomnianych muszli, kamieni, skór i kości zwierzęcych. A dopiero około 3500 r. p.n.e. człowiek zaczął tworzyć ozdoby ze srebra, złota, brązu czy miedzi. 4 tysiące lat temu starożytni Egipcjanie osiągnęli wiedzę, pozwalającą na tworzenie kunsztownych, pięknych i skomplikowanych ozdób, takich jak grzebienie, bransolety, kolczyki czy naszyjniki.

Starożytni Grecy tworzyli piękną biżuterie ze złota, srebrna i pozłacanego brązu, ale dopiero starożytni Rzymianie zaczęli łączyć ozdoby z kamieniami szlachetnymi. Także Rzymianie nadali złotu symbol władzy, co potem ugruntowało średniowiecze. Złota korona stała się synonimem władzy i mądrości, a złoto najszlachetniejszym z materiałów. 

W XVI wieku złotnictwo zaczęło się rozwijać, a także standaryzować, za sprawą wzorników. A wiek XVII przyniósł sławę diamentom.

Funkcje biżuterii

Dzisiaj biżuteria to przede wszystkim ozdoba naszego ciała lub stroju. Może podkreślać status społeczny, być środkiem do podkreślenia indywidualnego stylu. Chętnie nadajemy jej symbolikę miłosną (pierścionki zaręczynowe, obrączki). Jednak na przestrzeni wieków ważne były też inne funkcje biżuterii, np. 

– użytkowa (spinki do upinania włosów, spinki do mankietów)

– religijna (szczególnie w starożytnym Egipcie popularna była idea talizmanów, ale i współcześnie wiele osób nadaje biżuterii symbolikę religijną, nosząc np. medaliki z wizerunkami świętych)

– symbolizująca władzę i status społeczny

Biżuteria dawniej i dzisiaj

W przeszłości biżuteria była dostępna przede wszystkim dla wyższych sfer, a niektóre jej elementy były wręcz zarezerwowane dla osób pełniących konkretne funkcje (np. w starożytnym Rzymie wyłącznie dygnitarze i senatorzy mogli nosić złote pierścienie). Produkcja biżuterii była czasochłonna, wymagała znajomości skomplikowanych technik produkcji, a pozyskanie kruszców i kamieni było bardzo kosztowne. Do XVI wieku każda ozdoba była wyjątkowa, a później wprowadzono wzorniki, dzięki czemu podobne motywy i wzory biżuterii były modne w wielu miejscach Europy.

Dzisiaj możemy bez trudu wybierać z milionów wzorów biżuterii imitującej szlachetne metale i kamienie, salony jubilerskie są przepełnione ozdobami wykonanymi z szerokiej gamy materiałów – w różnorodnych stylach. Moda na konkretne motywy w biżuterii zmienia się jak w kalejdoskopie. I zapewne dlatego, że nawet biżuteria ulega trendowi fast fashion, coraz więcej osób pochyla się w kierunku antycznej biżuterii.