XIX wiek w architekturze i meblarstwie upłynął w atmosferze tęsknoty za minionymi czasami. To wtedy rozwinął się historyzm. Czym był ten nurt? Jak wpłynął na ówczesne meblarstwo?

Jak to się zaczęło?

Powstanie historyzmu miały związek z licznymi badaniami historycznymi, które były prowadzone w XIX wieku. Dotychczas to historia starożytnej Grecji i Rzymu zajmowała myśli i prace badaczy. Dopiero w XIX-stuleciu zaczęto wyodrębniać style architektoniczne czy opisywać inne, minione epoki. Odkryto wtedy różnice między poszczególnymi stylami, zaczęto dostrzegać różnicę np. między architekturą romańską a gotycką.

Fot. Neorenesansowa komoda

Jak historyzm wpłynął na architekturę i sztukę?

Odkrycia naukowe zainspirowały architektów, artystów i projektantów do tworzenia dzieł w duchu minionych epok. W tamtym okresie budowano np. neorenesansowe, neobarokowe oraz neoromańskie budynki. Niestety nie wszystkie powstałe wtedy budowle czy antyki były wiernymi kopiami historycznych pierwowzorów. Często projektanci ograniczali się do odwzorowywania proporcji i charakterystycznych ornamentów.

Fot. Sekretera neorokokowa z ok. 1860 roku

Historyzm czy eklektyzm?

Fascynacja minionymi epokami zaowocowała ciekawym zjawiskiem. Twórcy zaczęli łączyć inspiracje kilku epok w jednym projekcie mebla czy obiektu architektonicznego. Dobrym przykładem stylu, który łączył motywy z wielu różnych źródeł, jest styl wiktoriański. Powstałe wówczas antyki do dzisiaj zadziwiają niezwykłymi formami i ornamentami z różnych epok. Więcej o stylu wiktoriańskim pod linkiem: Zrodzony z dobrobytu – styl wiktoriański. Antyki, które łączą w sobie kilka stylów, nazywamy historyzowanymi.

Fot. Komoda w stylu neorenesansowym

Jakie fazy wyróżniamy w historyzmie?

• Historyzm romantyczny (do ok. 1870 r.) – zakładał luźne nawiązania do minionych epok. Szczególnie popularny był wówczas neogotyk oraz styl arkadowy, z czasem także neorenesans i neobarok. Artyści oraz historycy czerpali także z egzotycznych motywów, charakterystycznych np. dla Chin.
• Ścisły historyzm (1870-1890 r.) – w tym okresie powstawały najwierniej odwzorowywane budynki i antyki. Korzystano z wzorników i kanonów.
• Późny historyzm (po 1890 r.) – ten styl odznaczał się największym przepychem. Wówczas najchętniej tworzono w duchu neobaroku.

Z czasem historyzm ustąpił miejsca secesji.